Drukke kinderen, burnouts, ouderdomskwaaltjes: we grijpen te snel naar medicijnen

Drukke kinderen, burnouts onder jongvolwassenen en op latere leeftijd kinderen krijgen: het zijn de ongemakken van ons moderne leven. Onze eerste reactie is al snel om de huisarts bellen voor een oplossing, maar soms moeten we gewoon accepteren dat onze gezondheid niet perfect is.

Dat stelt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) in een advies dat vandaag werd overhandigd aan demissionair minister Jet Bussemaker (Onderwijs).

Onrealistisch

In het advies is ook te lezen hoe het komt dat we op bepaalde momenten in ons leven steeds vaker medisch advies inwinnen. We verwachten steeds vaker dat ons leven maakbaar is en dat onze lichamelijke gebreken met een pilletje zijn op te lossen.

"We hebben een probleem en we bellen met de huisarts om te kijken of die een oplossing heeft", zegt Liesbeth Noordegraaf-Eelens, lid van de RVS.

Maatschappelijk probleem

"Dat is dweilen met de kraan open. De persoon kan met medische hulp weer door, maar het probleem blijft bestaan." Een vrouw van 38 kan misschien dankzij ivf kinderen krijgen. Dat neemt alleen het probleem niet weg dat ambitieuze vrouwen hun kinderwens uitstellen.

"Het is al langer een maatschappelijk probleem dat we naar medicijnen grijpen", zegt Noordegraaf. "Wat nieuw is, en wat we nu ook onder de aandacht willen brengen, is dat hele groepen mensen in bepaalde levensfasen opeens veel meer medicijnen gaan gebruiken, terwijl we in Nederland terughoudend zijn met medicijngebruik."

Bertho Nieboer, gynaecoloog bij het Radboud UMC

"In mijn spreekkamer zie ik inderdaad steeds meer vrouwen die op hogere leeftijd een kind willen krijgen. Die trend is mede gecreëerd door de arbeidsperspectieven voor hoger opgeleide vrouwen die zich vaak voordoen na een paar jaar werkervaring. Dat is ook het moment waarop de kinderwens kan gaan spelen. Mannen kunnen dan vol gas door, maar het uitstellen van de kinderwens ligt bij vrouwen anders.

De vraag is of je hier met een gynaecologische blik naar moet kijken, of dat het een probleem is van de samenleving. Ik denk dat de RVS een goede partij is om de aanzet te geven voor deze discussie. Uiteindelijk wil je wel dat een heel palet aan organisaties meedenkt over een oplossing, dus ook bijvoorbeeld werkgevers. Het moet aantrekkelijker worden voor vrouwen om later weer in het arbeidsproces terug te komen.

Daar is ook mannelijke emancipatie voor nodig, van mannen die denken dat ze hun functie niet in 4 dagen kunnen doen. Maar ook continuïteit in de voorlichting over kinderen krijgen, en de risico's op latere leeftijd. Hier zou je bijvoorbeeld via sociale media op kunnen wijzen. Veel vrouwen realiseren zich nu onvoldoende dat het na je 36e lastiger wordt om een kind te krijgen."

Aantrekkingskracht

In het advies noemt de raad een aantal van die groepen: drukke schoolkinderen, onzekere jongvolwassenen en koppels met een kinderwens. Ook werkende ouders en mensen op leeftijd zoeken steeds vaker een medische route om hun problemen op te lossen.

In het advies stelt de raad dat dit anders moet. De medische route is altijd een van de keuzes, niet de enige optie. Om dat te benadrukken, draagt de raad drie oplossingen aan. Zo zou de aantrekkingskracht van het belletje naar de huisarts minder groot moeten zijn.

Lotgenoten

Ook de verwachtingen over de verschillende fasen van het leven moeten realistischer worden. Niet alleen bij mensen zelf, maar ook bij bijvoorbeeld scholen en in bedrijven. Bepaalde zaken horen nou eenmaal bij het leven, schrijft de RVS.

Tot slot moeten, als het aan de raad ligt, de alternatieven voor de zorgroute bekender worden. Hulp zoeken bij ervaringsdeskundigen en lotgenoten, bijvoorbeeld. "Dat zie je op meerdere plekken gelukkig ook al gebeuren", zegt Noordegraaf.