Wie is het gezicht van de zorg in de toekomst?

Of kan ik me beter afvragen: ‘wat’ wordt het gezicht van de zorg. Ik lees net dat mensen veel waarde hechten aan therapie-apps. Met name voor de geestelijke gezondheid zoeken veel mensen heil in een app. Als voorbeeld werd gegeven dat mensen met pleinvrees, met behulp van hun therapie-app, wel een plein over kunnen steken. In de app-store zijn ontelbare apps met allerlei soorten therapie en gezondheidsfuncties te vinden. Stappentellers, oefeningen voor rugpijn, uitspraak-apps voor kinderen met een spraakprobleem. Therapie voor relatieproblemen. Zelfs een app voor Hulp en Therapie bij Stress, Angst, Paniekaanvallen en Hyperventilatie. Handig en leuk, maar is dit onze toekomst? Werkt dit als vervanging van echte zorg?

Apps en Gadgets

Ik ben er helemaal voor, dat we met dit soort apps en health-gadgets onze lichamen en geest (door)meten. We komen veel van onszelf te weten en reageren op wijzigingen in de uitkomsten. Maar geeft dit ons een schijngezondheid? Maakt het ons veel te afhankelijk van techniek en durven we niet meer zelf naar ons lichaam te luisteren? Kan dit kwaad? Onze samenleving wordt steeds meer risicomijdend. We willen alles controleren. En als we een afwijking van de norm constateren, wat vaak nog heel normaal is, accepteren we dat niet meer. We stellen steeds vaker onze eigen diagnoses en zoeken sneller de zorg op omdat iets anders is dan het altijd was. Heel goed als dit inderdaad een ernstige aandoening vroeg opspoort, maar ik denk dat negen van de tien keer dat er naar aanleiding van een afwijkende zelfdiagnose er helemaal niets aan de hand is.

Wetenschappelijk

Besef ook dat we deze zelf-diagnoses stellen op basis van niet-wetenschappelijke apps. Iedereen kan zich online-therapeut noemen en op jouw problemen reageren. Wat gebeurt er als ik een therapie-app download en al m’n angsten en problemen in de app opschrijf? Wat is de garantie dat aan de andere kant van de app iemand zit die me echt kan helpen? Voor een groot deel van de gebruikers zal het opschrijven van de problemen al een deel van de oplossing zijn. Maar wat gebeurt er als het probleem dieper zit? Wat, als ik denk dat ik geholpen wordt, maar precies de verkeerde kant wordt opgestuurd? Er gaat veel aan betekenis verloren in de overdracht. Geen subtiele gezichtsuitdrukkingen of onzekerheden die doorschemeren in een stemgeluid. Stel je voor dat je eigenlijk niet eens zo’n groot probleem hebt, maar je bent gewoon onzeker. Een verkeerde reactie helpt je zo van de regen in de drup. Deze apps zijn tenslotte vooralsnog pure commercie zonder enig toezicht. En dan hebben we het niet eens gehad over privacy.

eHealth

Ik denk dat eHealth een grote toekomst heeft. De consument wordt kritischer en techniek stelt ons in staan veel dingen in eigen hand te nemen en te houden. We hebben graag alles onder controle. Ook de zorgaanbieders ontdekken en gebruiken het gemak van technologie. Over een paar jaar loggen we thuis achter de computer in met een videolink naar de arts. Met je app of smartphone meet je zelf je bloeddruk en geef je andere vitale gegevens door. Voor routinegesprekken spreken we zelfs tegen een computerbeeld. Kies je eigen arts-avatar!

Zonder gekheid: Technologie en ICT is niet meer weg te denken in de gezondheidszorg. Het is nu al onmisbaar om de gezondheidszorg te ondersteunen en te verbeteren. Er is echter een verschil tussen wetenschappelijke apps die gebruikt worden met een zorgverlener en de wildgroei aan apps die je zelf download in de App-store zonder verder toezicht. Deze consumenten-apps zijn wel een belangrijke graadmeter van hoe de consument de zorg gebruikt en wat mensen belangrijk vinden. Zorgverleners en zorgverzekeraars zullen deze ontwikkeling goed in de gaten moeten houden en het gebruik van dit soort apps en e-health moeten invoegen in de bestaande zorginfrastructuur.

Ik hoop wel dat de mens op zichzelf kan blijven vertrouwen. Kijk straks niet eerst op je app als ik vraag hoe het met je gaat. Anders moet ik ook snel die app voorHulp en Therapie bij Stress, Angst, Paniekaanvallen en Hyperventilatie gaan downloaden….

Mirjam van Genugten

Redacteur KiesvoorjeZorg.nl

Illustratie van YoopdeLoo